Ajax – Vojvodina

De eerste echte test voor Ajax was daar na een aantal weken voorbereiding, en die verliep naar verwachting nog niet volledig vlekkeloos. Waar Ajax bij vlagen de totale controle had en behoorlijk wat kansen creëerde, was het in andere fases van de wedstrijd een stuk moeizamer. Natuurlijk hoort dit bij het begin van het seizoen en een nieuwe trainer, en verdiende Ajax de overwinning (zie de statistieken). Hieronder volgen twee negatieve en twee positieve punten die opvielen tegen de Servische tegenstander.

Moeizame opbouw

Waar de algehele verwachting was dat Vojvodina ver terug zou zakken en Ajax zou laten komen, kozen ze (zeker in de eerste 20 minuten en het grootste gedeelte van de tweede helft) voor agressief druk zetten. Zij stapten 1-op-1 door in deze fase, wat zorgde voor veel onnodig balverlies aan de kant van Ajax. Er ontstonden verschillende problemen door deze manier van druk zetten. Naast het soms weifelende optreden van Pasveer, maakten ook een aantal andere spelers verkeerde keuzes. De intensiteit van het druk zetten van Vojvodina was echter zo hoog dat ze dit geen hele wedstrijd konden volhouden. Dit verklaart misschien waarom het na 20 minuten makkelijker voor Ajax ging.

Als we namelijk eens verder inzoomen op dit beeld, zien we dat er een aantal spelers de verkeerde keuze maakt of niet in de juiste positie staat. En dat ziet er in een plaatje samengevat zo uit.

Allereerst is het de positie en met name de lichaamshouding van Baas die met zijn gezicht richting de goal terug beweegt, in plaats van met zijn lichaam richting het veld te draaien waardoor hij aangespeeld kan worden. Daarnaast is er een rol voor beide backs, die niet in hun eigenlijke positie staan. Als zowel Rensch als Hato naar de zijkant zouden bewegen, trekken zij de tegenstander verder uit elkaar, waardoor Taylor en Fitz-Jim eerder aanspeelbaar zouden kunnen worden (zeker daar lag er ook enorm veel ruimte). Met name de positie van Hato in combinatie met de lichaamshouding van Baas zorgt ervoor dat de eigenlijk simpele oplossing van Baas, inspelen en dan een strakke inspeelpass richting Taylor, onmogelijk gemaakt wordt.

Daarnaast geldt ook dat zowel Taylor als Fitz-Jim niet in positie staan. Taylor is wat te ver naar voren doorgeschoven waardoor hij niet aanspeelbaar is, terwijl Fitz-Jim aan de andere kant te dicht bij komt te staan, wat het druk zetten van Vojvodina vergemakkelijkt. Als laatste valt op dat Akpom totaal afwezig is in de opbouw. Hij vangt alleen lange ballen op, maar wil de bal niet in de voeten hebben gedurende de hele wedstrijd. Hierdoor wordt de opbouw ook niet makkelijker gemaakt.

Als laatste was het ook de besluiteloosheid in bepaalde fases die het Ajax niet makkelijker maakte. Met name Sutalo weifelde te vaak om een lange bal te openen op Forbs, zelfs als daar wel ruimte voor was. Al met al waren het kleine details, in combinatie met spelers die pas net ingestroomd zijn, die ervoor zorgden dat het bij vlagen moeizaam ging.

Aan de andere kant moet ook benoemd worden dat de gehele verdediging (op één verkeerd moment van instappen van Baas na) verdedigend zeer solide stond en weinig kansen weggaf.

Het druk zetten lukt niet

Het is duidelijk te zien dat Vojvodina aandacht had besteed aan hoe Ajax druk zet en hoe hier mee om te gaan. Ook hier verraste Vojvodina enigszins door regelmatig voor de korte opbouw te kiezen, iets wat niet het handelsmerk is van de Servische club. Maar door twee slimme zetten was Ajax bij vlagen het spoor bijster en kreeg het maar moeizaam druk vooruit op de helft van de tegenstander. Vojvodina koos er in eerste instantie voor om de rechtsback heel laag in de opbouw te positioneren en tegelijkertijd de rechtsbuiten heel ver naar voren te plaatsen. Dit zorgde ervoor dat Hato moeilijk door kon stappen en dat Forbs dus op twee spelers tegelijkertijd druk moest zetten. In het onderstaande voorbeeld zie je waar het probleem voor Forbs zich voordoet.

Het tweede probleem had te maken met de laatste linie, met name de rol van Henderson. Henderson en de gehele laatste linie bleven ver naar achteren gepositioneerd, waarbij Henderson zelfs helemaal terugzakte tot op de lijn van de centrale verdedigers. Dit creëerde ruimte voor Vojvodina om een speler tussen de linies vrij te krijgen. Zoals hier te zien is, staat Henderson helemaal op de lijn met Rensch en de rest van de centrale verdedigers (niet te zien in de afbeelding), maar laat hierdoor zijn directe tegenstander wel vrij. Hierdoor lukte het Vojvodina regelmatig om een bal tussen de linies door te spelen. Dit gebeurde vooral omdat Taylor en Fitz-Jim wel doorgaan op hun directe tegenstanders en niet de lijn naar de diepste middenvelder dichtzetten.

Als laatste was de intensiteit van zowel Akpom als Rasmussen vaak laag, waardoor de tegenstander de tijd had om keuzes te maken. Dit bemoeilijkte het druk zetten van Ajax.

Al met al zijn dit twee problemen die relatief eenvoudig zijn op te lossen. De makkelijkste oplossing voor het eerste probleem is het patroon van kant wisselen. De linksback van Vojvodina stond hoog in de opbouw, en als je Rasmussen door laat schuiven en Rensch door laat dekken, is dat probleem opgelost. Het tweede probleem draait vooral om het bewaken van de onderlinge afstanden tussen de middenvelders en de laatste linie. Als dat in orde is, kan deze situatie zich ook niet meer voordoen.

Het positieve punt is wel dat het verdedigen op eigen helft zeer goed verliep. Ajax zakte compact terug in de 5-4-1 en gaf hiervan uit geen kansen weg, ook dat is een tijd geleden dat we dat voor het laatste gezien hebben.

De dynamiek aan de linkerkant

Om over te gaan naar de positieve punten, moeten we eerst kijken naar de dynamiek op de linkerflank. Het trio Hato, Taylor en Forbs bleek behoorlijk complementair en creëerde vooral in het kwartier voor rust het nodige gevaar. Taylor zocht vaak de diepte, waardoor Forbs in een 1-op-1 situatie vrij kwam. Hato kon vervolgens snel Forbs bereiken en zijn directe tegenstander wegtrekken door naar het middenveld te schuiven. Onderstaande afbeelding is typerend voor de situatie wanneer Ajax balbezit had op de helft van Vojvodina. Forbs stond aan de buitenkant, Taylor in de halfspace en Hato fungeerde als spelverdeler daarachter.

Het grootste voordeel van deze structuur is dat Forbs regelmatig in een 1-op-1 situatie komt met zijn tegenstander, en daar vaak als winnaar uitkomt. Een van de grootste kwaliteiten van Forbs is zijn overzicht in de laatste fase van het veld. Enkele seconden na de eerste afbeelding passeert hij zijn tegenstander en ziet hij Taylor diep lopen in de halfspace.

Ter info, halfspaces zijn de ruimtes op het veld van waaruit de meeste kansen gecreëerd worden en waar de tegenstander het makkelijkst uit elkaar te spelen is. Het centrum is vaak te druk bezet, waardoor het daar niet mogelijk is, en de vleugel is te ver van de goal. Vandaar dat de halfspace vaak veel bezet wordt, en diepteloopacties een van de belangrijkste wapens zijn (kijk maar naar Spanje tijdens het EK).

Maar goed, die bezetting, en met name de diepteloopacties van Taylor in die ruimte, werden veel gebruikt in deze fase van de wedstrijd. Enkele seconden later zie je wat er gebeurt als Forbs zijn man gepasseerd is en de kans krijgt om Taylor aan te spelen, die vervolgens een grote kans krijgt.

Deze dynamiek blijft lastig te verdedigen en zal Ajax nog veel opleveren. De keerzijde is echter dat het in deze wedstrijd grotendeels van de linkerkant moest komen. Door een gebrek aan kwaliteiten bij Rasmussen aan de andere kant en de mindere diepteloopacties van Fitz-Jim (die overigens een goede wedstrijd speelde, maar waarbij diepte minder zijn kwaliteit is), verliep het daar moeizamer. Met de komst van Traoré en eventueel Berghuis zou ditzelfde wapen ook aan de rechterkant kunnen ontstaan.

Standaardsituaties langzaamaan een wapen van Ajax?

Ondanks een significant lengteverschil in het nadeel van Ajax, waren de standaardsituaties gisteravond van prima kwaliteit, dankzij de variatie die werd toegepast. Zowel bij de corners als bij de verschillende vrije trappen werden meerdere varianten gebruikt. Een goed voorbeeld hiervan is een vrije trap die kort werd genomen, waarbij Taylor eerst Rasmussen aanspeelt. Rasmussen speelt de bal vervolgens naar Henderson, die hem voorgeeft, wat resulteert in een kopkans voor Baas.

Daarnaast waren er enkele succesvolle korte corner varianten waarbij met name Hato regelmatig vrij kwam om te koppen. Helaas is hij één van de mindere koppers in de Ajax-selectie, waardoor dit niet tot een goal leidde. Het is echter bemoedigend om te zien dat er duidelijk aandacht aan besteed is en dat er meer varianten worden gebruikt. Ajax was vorig seizoen één van de teams met de minste goals uit standaardsituaties, terwijl het gemiddelde percentage goals uit standaardsituaties in alle competities ongeveer 30% ligt. Dit maakt standaardsituaties een belangrijk onderdeel van het voetbal, en ze kunnen cruciaal zijn voor het behalen van overwinningen.

Conclusie

Er is zeker werk aan de winkel voor Ajax, en het tweeluik met Vojvodina is nog niet gespeeld. De tegenstander heeft absoluut kwaliteiten, en Ajax zal het daar in de uitwedstrijd niet makkelijk krijgen. Anderzijds geldt dat Ajax met enkele kleine aanpassingen de wedstrijd ook zomaar met gemak kan winnen, vooral als enkele van de sterkhouders weer aansluiten richting die wedstrijd. Het is te hopen dat Ajax de komende week weer stappen zet in de verdere ontwikkeling van de speelwijze, in combinatie met het fit krijgen van Traoré, Bergwijn en Brobbey.