Voor de wedstrijd tegen PEC Zwolle koos John Heitinga voor een (zacht gezegd) opvallende opstelling, met Gaaei en Wijndal als backs, Itakura en Baas centraal achterin, Taylor, Klaassen en Regeer op het middenveld, en Berghuis, Weghorst en Godts voorin. Tegenstander PEC Zwolle kende een prima seizoensstart met twee overwinningen (tegen Telstar en FC Twente) en een onfortuinlijke nederlaag tegen FC Utrecht. Uiteindelijk weet Ajax te winnen van PEC Zwolle, in een wedstrijd die twee gezichten kende. Tijd om eens in de zaken te duiken die in tactisch opzicht opvielen.
Terugkeer naar druk vanuit de buitenspeler
Tijdens de start van het seizoen was (en is) Ajax nog zoekende in het druk zetten. In de wedstrijden tegen Heracles Almelo en Volendam werd gekozen voor een 1-4-4-2-systeem tijdens het druk zetten, waarbij de aanvallende middenvelder zich naast de spits positioneerde. Dit als tegenmaatregel tegen de kansen die Ajax in de eerste wedstrijden weggaf in het druk zetten. Niet alleen het systeem veranderde, ook de momenten waarop er druk gezet werd, werden sinds die wedstrijden wat conservatiever gekozen, waardoor er eerst gekeken werd of iedereen in positie stond voordat er naar voren werd doorgestapt. Met name die maatregel was de grootste vooruitgang in het druk zetten voor dit Ajax. Daarvoor leek het druk zetten een doel op zich, niet een middel. In deze wedstrijd bleef de maatregel van bewust druk zetten behouden, maar de manier waarop veranderde terug. Berghuis stapte door naar de linker centrale verdediger, terwijl Gaaei half moest gaan staan om op de juiste momenten door te stappen richting linksback Floranus.
Waar Ajax hier in eerste instantie aardig mee uit de voeten kon, had het bij tijd en wijle moeite met de tegenzet die PEC Zwolle hierop verzon. In de 17e minuut zien we centrale verdediger MacNulty naar het middenveld bewegen en linksback Floranus juist laag staan. Op die momenten ontstond er vertwijfeling bij de Ajax-spelers wie nu welke kant op moest doorstappen. Gaaei aarzelde omdat de afstand naar achteren wel erg groot werd als hij doorstapte, terwijl Berghuis MacNulty niet in zijn rug vrij wilde laten komen. PEC Zwolle koos er opvallend genoeg niet voor dit vaker te herhalen in de eerste helft. Na rust zag je in de eerste fase dat Ajax het daar even moeilijk mee had, maar met de invalbeurt van met name Edvardsen kwam er een specialist in het druk zetten in het veld, die door het aanlopen vanuit de juiste passlijnen en zijn loopvermogen de structuur terugbracht.
Ajax profiteert (in de eerste helft) van de ruimtes van Pec Zwolle
Aan de bal speelde Ajax bij tijd en wijle een prima eerste helft. De opbouw verliep soepel, Berghuis kon strooien met passes en Ajax speelde een behoorlijk aantal kansen bij elkaar. Dit kwam doordat Ajax Berghuis in zijn kracht gebruikte, door lopende mensen om hem heen te plaatsen. Met Gaaei en aan de andere kant Godts zorgde Ajax ervoor dat Berghuis veelal kon doen waar hij goed in is: de wisselpass. Zoals wel vaker dit seizoen zagen we Berghuis dit met name doen vanuit een positie als extra middenvelder, terwijl Gaaei verantwoordelijk was om de buitenbaan af te dekken. Op die manier kon Berghuis in zijn kracht komen en snel het spel verplaatsen.
Tegelijkertijd was het natuurlijk de wedstrijd van Godts. Met zijn twee doelpunten was hij dit keer beslissend voor Ajax. Zijn directe tegenstander Aertssen had een zware wedstrijd en had het moeilijk tegenover de Belgische buitenspeler. Dit kwam ook doordat de wisselwerking tussen Wijndal en Godts in aanvallend opzicht goed was. Wijndal hield vaak de binnenkant, waardoor Godts in de 1-op-1 kon komen tegenover Aertssen, die de buitenspeler vandaag niet kon houden. Daarnaast gold dat PEC Zwolle met Mbayo een buitenspeler in de gelederen had die niet bekendstaat om zijn werklust, en dus ook geregeld geen ondersteuning bood aan zijn rechtsback. Ajax profiteerde hier met name in de eerste helft optimaal van.
De 4e verschillende nummer 6: Youri Regeer
Na in eerdere wedstrijden (inclusief voorbereiding) al Klaassen, Mokio en Fitz-Jim als nummer 6 gezien te hebben, was het vandaag de beurt aan Regeer. Hoewel Regeer tijdens de voorbereiding nog een groot gedeelte als rechtsback speelde, was het deze wedstrijd hij die belast was met de taak van controlerende middenvelder. Regeer vulde dat in zoals je van hem kon verwachten: in zijn loopacties en positionering is hij zeer sterk. Zo zag je hem geregeld tijdens de opbouw de juiste passlijnen vrijtrekken doordat hij een loopactie inzette, of herkende hij de juiste momenten om juist zelf aanspeelbaar te worden. Hierin excelleert hij echt, en is hij van meerwaarde doordat hij andere spelers meer in hun kracht laat spelen. Hij had daardoor ook een grote bijdrage in de over het algemeen soepele opbouw van Ajax. Zijn positionering kan Ajax zeker in dit soort wedstrijden helpen, mits hij wordt gekoppeld aan goede opbouwers rondom hem, zoals Itakura en Baas. Beide centrale verdedigers speelden een zeer sterke wedstrijd aan de bal, en dat was ook voor een aanzienlijk deel te danken aan Regeer.
Tegelijkertijd is Regeer geen balvirtuoos. Aan de bal is het degelijk te noemen, maar bij tijd en wijle was hij ook in deze wedstrijd slordig. Simpele passes over een paar meter gingen mis. Hierdoor draagt hij zelf maar beperkt bij aan de opbouw en het versnellen van het spel, en leidde hij ook te vaak balverlies op onnodige momenten.
Ook defensief zijn er vraagtekens te zetten bij Regeer. Hij is daar sterk in het druk zetten en herkent vaak de juiste momenten om kort te zitten bij een tegenstander als onderdeel hiervan. Tegelijkertijd gokt hij hierin voor een nummer 6 nog te vaak, waardoor hij het risico neemt dat bij een ongelukkig vallende bal of een verloren duel Ajax de bal weer kwijt is, met alle gevolgen van dien. Zeker als nummer 6 moet hij sterker worden in zijn duels, maar ook beter inschatten hoeveel risico hij op welk moment moet nemen. Daarnaast geldt dat hij niet altijd defensief genoeg denkt in het lage verdedigen op eigen helft. Hij geeft de tegenstander dan net te veel ruimte, of focust zich alleen op zijn directe tegenstander en niet op het belangrijkste naderende gevaar.
Toch zorgt hij er nadrukkelijk voor dat het spel versneld wordt door Ajax en versoepelt hij daar echt het spel. Voor Heitinga en staf de afweging: welke nummer 6 heeft Ajax op dit moment nodig, en past Regeer in dit plaatje? In deze wedstrijd deed Regeer het naar behoren. De vraag is hoe dit overeind blijft in grotere wedstrijden, te beginnen tegen Inter Milan aanstaande woensdag.
Waarom Ajax defensief kwetsbaar blijft?
Ondanks dat PEC Zwolle in deze wedstrijd niet tot veel grote kansen kwam, gaf Ajax toch geregeld behoorlijke ruimtes weg. Wat daarin bij Ajax opvalt, is dat alles balgeoriënteerd is. Wanneer de bal aan de zijkant is, ontstaat er vaak in de halfspace aan de andere kant ruimte. Dit gebeurt met name wanneer Ajax aan de linkerkant moet verdedigen, waarbij Taylor en Regeer richting de bal bewegen en er ruimte in hun rug ontstaat. Dit heeft te maken met de individuele kwaliteit van deze spelers, maar ook met de onderlinge afstanden. Vaak staat de voorste speler meer dan 40 meter verwijderd van de laatste verdediger, ook in een laag blok. Deze afstanden zijn vaak veel te groot, waardoor een tegenstander hier gemakkelijker tussendoor kan voetballen. PEC Zwolle was vandaag niet bij machte dit te benutten, maar dit is een probleem dat ploegen als Inter Milan en PSV wel gaan afstraffen in de komende wedstrijden.
Een ander defensief probleem is een vrij simpel probleem, en dat is Taylor. Waar Taylor in het druk zetten vaak enorm fel is en behoorlijk betrouwbaar in het aantal meters dat hij aflegt, heeft hij ook defensief nadelen. Taylor is niet sterk in het mandekken van een tegenstander die veel dieplopen, met name op momenten dat een tegenstander echt tot in de laatste linie van Ajax komt. Taylor’s oriëntatie is veelal vooruit, waardoor hij geregeld in zijn rug verrast kan worden. Op die manier is zeker de linker ruimte kwetsbaar, ook omdat daar met Wijndal een back staat die defensief ook niet uitblinkt in de 1-op-1-duels en het positioneel verdedigen.
Hoe Pec Zwolle het Ajax na rust moeilijk maakte?
Na rust koos PEC Zwolle ervoor om meer risico te nemen in het druk zetten. Al vanaf het begin van de wedstrijd probeerde PEC druk te zetten vanuit een 1-4-4-2-systeem, maar daarbij werden niet alle risico’s genomen. Met name de centrale verdedigers behielden hun vaste posities en stapten niet of nauwelijks door naar voren, waardoor Ajax veel ruimte in de opbouw kreeg. Na rust koos PEC ervoor meer risico te nemen in het druk zetten, door met MacNulty al vroeg door te stappen naar de middenvelder van Ajax. Daardoor kwam het al snel in de 1-op-1 over het gehele veld, met alle risico’s van dien. Ajax had op dat moment te weinig spelers die vast waren aan de bal en koos al vroeg voor de lange bal, waardoor het zich mee liet nemen in het duelspel.
Dit terwijl ook een tactische oplossing mogelijk was geweest, bijvoorbeeld door een van de centrale middenvelders in de laatste linie te laten zakken om daar een overtal te creëren. Op die manier speel je een 3-tegen-2 uit, en indien de tegenstander ook dan doorstapt, kun je met beide overige middenvelders laag zorgen dat er ruimte ontstaat voor de drie voorwaartsen.
Al met al speelde Ajax met name in de eerste helft een aardige wedstrijd. Er zat schwung in het spel aan de bal, met name door de juiste beweging rondom Berghuis en een Godts die zijn directe tegenstander gemakkelijk de baas was. Ook Regeer zorgde in die fase voor het laten excelleren van de centrale verdedigers achter zich. Na rust was Ajax een stuk minder, en zag je dat de defensieve kwetsbaarheid in combinatie met een omzetting van PEC Zwolle Ajax parten speelde. Ajax liet zich te veel meeslepen in een vechtwedstrijd en kon tactisch niet ontsnappen aan de druk van de Zwollenaren. Deze wedstrijd laat weer zien: Ajax is nog niet op het niveau waar ze willen zijn, en er moeten stappen gezet worden, zeker richting de zware wedstrijden van de komende weken. Defensief zijn de gaten te groot, en ook aan de bal heeft Ajax moeite wanneer een tegenstander tactisch iets omzet. Aan Heitinga en staf om te laten zien dat het beter kan, te beginnen woensdag tegen Inter Milan.
Geef een reactie