Het was een krankzinnige avond, dat kun je zeker wel zeggen. Na 34 penalty’s gaat Ajax uiteindelijk toch door naar de play-offs van de Europa League. Dezelfde ploegen stonden tegenover elkaar als vorige week. Waar het toen een tactisch en minder aantrekkelijk schouwspel was, was deze wedstrijd het volstrekte tegenovergestelde, ondanks dat beide teams nauwelijks wijzigingen hadden doorgevoerd in de opstelling. Voor een korte analyse van Panathinaikos verwijs ik terug naar het verhaal van vorige week, waarin al alle informatie staat over hoe Panathinaikos speelt en wat hun spelintenties zijn. Maar wat lag hieraan ten grondslag, en wat viel er op in deze wedstrijd?
Ajax maakt zichzelf vleugellam
Ajax maakte het zichzelf onnodig moeilijk in deze wedstrijd door verkeerde keuzes en loopacties. Op de linkerflank staat met Forbs een buitenspeler die ruimte nodig heeft en vooral sterk is in het passeren buitenom. Het is daarom belangrijk dat de spelers om hem heen hem daarbij ondersteunen, iets wat Taylor vandaag vaker niet dan wel lukte. Taylor bewoog vaak in de ruimte waar Forbs zijn actie naartoe wilde maken, waardoor het gat werd dichtgelopen. Dit haalde Forbs uit zijn kracht en dwong hem dingen te doen waar hij minder goed in is, zoals binnendoor passeren of de combinatie zoeken richting het centrum. De kracht van Forbs ligt juist in het 1-op-1 passeren van een tegenstander om vervolgens een goede voorzet af te leveren, iets wat in deze wedstrijd slechts enkele keren lukte.
Aangezien Panathinaikos soms verder werd teruggedrongen dan in de heenwedstrijd, was er minder ruimte voor Forbs, en de loopacties van Taylor hielpen daar niet bij. Na de invalbeurt van Godts werd dit iets beter, omdat hij ook binnendoor kan passeren, maar ook voor hem geldt dat hij ruimte nodig heeft om echt in zijn kracht te spelen. Bovendien waren de loopacties van Taylor qua intentie vaak niet eens verkeerd, maar ze ontbraken aan echte intensiteit, waardoor hij ook niet aanspeelbaar werd. Deze combinatie zorgde ervoor dat Ajax zichzelf op de linkerflank lamlegde.
Aan de andere flank stond Berghuis gedurende een aanzienlijk deel van de wedstrijd. Over Berghuis kun je veel positieve dingen zeggen, maar één ding is zeker niet zijn grootste kwaliteit: het passeren van tegenstanders in 1-op-1-situaties op snelheid. Berghuis heeft lopende spelers om zich heen nodig die gaten trekken, waarna hij hen natuurlijk altijd feilloos weet te bereiken. Wat opvalt, is dat Ajax zich daar bij vlagen totaal niet van bewust leek, en de steun en dynamiek rondom Berghuis veel te laat op gang kwam. Met name Rensch, en in mindere mate ook Fitz-Jim en Akpom, ontbrak het aan dynamiek en intensiteit in de loopacties om Berghuis in zijn kracht te zetten. Slechts één moment gebeurde dit goed in de wedstrijd, wat direct leidde tot het schot van Berghuis op de lat (vergelijkbaar met de goal van vorige week tegen Panathinaikos).
Daarnaast herkent Rensch vaak niet aan welke kant van Berghuis hij moet bewegen. Te vaak kiest hij voor de buitenkant (overlap), terwijl er momenten zijn waarop hij juist binnendoor zou moeten komen (tussen de centrale verdediger en de back door, ook wel een underlap genoemd). Dit, in combinatie met de te lage intensiteit van zijn loopacties, zorgde ervoor dat Berghuis zelden in zijn kracht kwam. Dit verbeterde eigenlijk ook niet toen Gaaei (ook geen specialist in 1-op-1-situaties) en Traoré (wel een specialist, maar die heeft ruimte nodig en moet bediend worden met goed getrokken gaten) in het veld kwamen.
In dat opzicht is Gaaei in sommige wedstrijden waarin Ajax dominanter is en Berghuis op de flank staat misschien wel een beter alternatief dan Rensch. Aan de andere kant is Rensch in de opbouw wel een stuk sterker dan Gaaei (later meer hierover). Ook moet er wel gezegd worden dat Rensch in het druk zetten al veel meters moest maken, dus dat er verkeerde keuzes en niet de juiste intensiteit kon brengen valt daarmee ook gedeeltelijk te verklaren.
Opvallend is dat Farioli tijdens de persconferentie voor de wedstrijd al benadrukte dat dieptepasses en het agressief aanvallen van het strafschopgebied met loopacties de sleutel tot succes zouden zijn voor Ajax om meer kansen te creëren. Hoewel Ajax in deze wedstrijd tot aanzienlijk meer kansen kwam dan vorige week, had dit meer te maken met het feit dat het een omschakelwedstrijd was, waardoor er aan beide kanten veel kansen ontstonden. De dynamiek op de flanken, in combinatie met agressievere loopacties, blijft echter cruciaal om tot meer doelkansen te komen.
De hoge druk: goede en slechte momenten
In tegenstelling tot vorige week koos Ajax voor een ander alternatief bij het drukzetten (zoals al enigszins voorspeld in het artikel van vorige week). Waar Ajax vorige week afwachtend speelde, koos het er nu voor om intensiever druk te zetten vanuit de rechterkant. Rensch mocht doordekken op de linksback, Berghuis zette druk op een van de centrale verdedigers, Akpom dekte de controlerende middenvelder en stapte soms door naar een van de centrale verdedigers, terwijl Forbs de andere centrale verdediger oppakte. De ruimte die Rensch achterliet, werd opgevangen door Henderson, die vaak in de achterhoede kwam te spelen tijdens de drukmomenten van Ajax.
Deze tactiek werkte bij vlagen goed, maar ook regelmatig minder goed (in het eerste kwartier en het eerste kwartier na rust). De rol van de controleur van Panathinaikos werd niet altijd goed opgevangen, waardoor Panathinaikos te vaak kon doorvoetballen. Dit was met name in het eerste kwartier een probleem, waardoor Ajax moeite had om effectief druk te zetten. Het doorgeven van de controleur aan Fitz-Jim en Taylor gebeurde onvoldoende, waardoor hij te vaak vrij kwam en Panathinaikos kon blijven opbouwen. Vooral wanneer de eerste opbouwfase voorbij was en de bal naar de zijkant werd gespeeld, kon een van de controleurs van Panathinaikos vaak vrij komen.
In de tweede helft was het voornaamste probleem de intensiteit van de spelers. De vermoeidheid was duidelijk zichtbaar bij de voorwaartsen, Forbs en Berghuis, en nadat zij werden gewisseld, kreeg Ajax de controle terug. In de eerste helft, met name in het tweede halfuur (van de 15e tot de 45e minuut), werd duidelijk zichtbaar wat Farioli voor ogen had. Dit slaagde ook meerdere keren, waardoor Panathinaikos nauwelijks aan voetballen toekwam. Dit was een teken dat Ajax duidelijk de controle over de wedstrijd had en meermaals grote kansen creëerde.
Opvallend is dat Ajax tot nu toe in bijna elke wedstrijd een andere manier van drukzetten heeft gebruikt, volledig afgestemd op de tegenstander. Dit toont aan dat Farioli op dat vlak flexibel wil zijn en graag op meerdere manieren tot kansen wil komen. Dit is iets wat als normaal wordt gezien in het hedendaagse topvoetbal, en het is mooi om te zien dat Ajax in deze trend meegaat.
De vrije man vinden in de opbouw lukt bij momenten
In dezelfde fases was Ajax ook sterker aan de bal en in staat om onder de hoge druk van Panathinaikos uit te komen. Zoals eerder gemeld, zette Panathinaikos druk vanuit een 4-4-2 formatie, waarbij de buitenste middenvelders naar binnen kwamen en naar de balkant toe schoven. Dit creëerde ruimte aan de andere kant van het veld. Het was duidelijk dat Ajax hierop voorbereid was en goed wist waar de ruimte zou ontstaan. Naarmate het Ajax meerdere keren lukte om onder die druk uit te komen in de eerste helft en aan het begin van de tweede helft, zag je dat Panathinaikos minder intensief druk ging zetten. Het gevolg hiervan was dat de opbouw voor Ajax makkelijker werd. Vooral Rensch en Hato waren de spelers die regelmatig vrij kwamen, waarbij Rensch vaak goed herkende waar de ruimte lag. Dit toont aan dat dit een van de kwaliteiten is waar Rensch echt in uitblinkt.
Een kanttekening bij het spel van Ajax is dat de ploeg vaak te onzuiver was in de passing of niet lang genoeg wachtte om de ruimte te zien ontstaan. In deze situaties is het cruciaal om geduld te hebben totdat Panathinaikos een keuze maakt over wie ze vrijlaten en waar de ruimte ontstaat. Als Ajax te snel inspeelt, komen ze niet onder de druk uit, wat de opbouw bemoeilijkt. Dit is een belangrijke volgende stap die Ajax moet zetten om dit aspect van hun spel te verbeteren en gemakkelijker tot kansen te komen.
Toch was er een duidelijke verbetering zichtbaar in vergelijking met vorige week, toen het Ajax slechts sporadisch lukte om onder de druk uit te spelen. De meerwaarde van Pasveer in dit soort situaties werd ook duidelijk. In tegenstelling tot Ramaj herkent Pasveer beter waar de ruimtes liggen, wat cruciaal is voor het opbouwen van achteruit. Echter, de lange passes van Ramaj zijn zuiverder, terwijl Pasveer op dat vlak soms slordig kan zijn. Het is duidelijk dat er logica zit achter Farioli’s keuze om zijn geliefde strategie van uitstellen en observeren waar de ruimte ontstaat, in te zetten.
Een lesje in efficiëntie
Ajax kreeg in deze wedstrijd genoeg kansen om de wedstrijd eerder te beslissen en zo de spanning van de penaltyserie te vermijden. De ploeg creëerde grote kansen, met name voor Akpom, Taylor, Godts, en Berghuis, die minimaal één keer hadden moeten resulteren in een doelpunt. Het gebrek aan efficiëntie voor het doel zorgde ervoor dat Ajax zichzelf niet beloonde en onnodig in een zenuwslopende situatie terechtkwam. Deze wedstrijd benadrukt het belang van effectief omgaan met kansen, vooral in knock-out wedstrijden waar gemiste kansen het verschil kunnen maken tussen doorgaan en uitschakeling.
Het bemoedigende is dat Ajax in een open wedstrijd als deze weer meer kansen heeft gecreëerd. Daarnaast heeft dit ook te maken met de individuele kwaliteit van de spelers, want normaal gesproken, met de versterkingen en fitheid van spelers, zou Ajax minimaal één doelpunt moeten scoren. Dit is het belangrijkste om op voort te bouwen voor de rest van het seizoen.
Conclusie
Het elftal is groeiende, dat valt niet te ontkennen, maar het is ook duidelijk dat dit met pieken en dalen gepaard gaat en zal blijven gaan in de komende tijd. Een duidelijke structuur zorgt ervoor dat andere spelers opstaan dan misschien vooraf verwacht, maar het is mooi om te zien. Toch blijft het aantal gecreëerde kansen een kanttekening, en ook de invulling van het middenveld en de rechtsbackpositie blijven twijfelachtig.
Geef een reactie