NEC – Ajax

Het werd een loodzware middag, waarin Ajax met het nodige geluk toch de overwinning binnensleepte. Ajax had moeite om onder de druk van NEC uit te komen en gaf in verhouding ook extreem veel kansen weg. Dit resulteerde zelfs in de wedstrijd met het hoogste xG tegen dit seizoen tot nu toe (3,0). De complimenten gaan voor een groot gedeelte naar NEC, vanwege hun gedurfde spelplan en enkele spelers die een genot waren om naar te kijken, zoals Sandler en Sano.

Hier volgt een (behoorlijk uitgebreide) analyse van hoe Ajax deze kansen weggaf en waarom ze geen controle over de wedstrijd kregen:

Passief doordekken van achteruit

Ajax had het in de beginfase loodzwaar tegen NEC. Vanaf de eerste minuut liep Ajax achter de feiten aan en kregen ze nauwelijks druk naar voren. Dit kwam vooral doordat er van achteruit te weinig werd doorgedekt, of dat dit op de verkeerde momenten gebeurde. Met name Kaplan en Van den Boomen kwamen in de grote ruimtes in de problemen. Deze ruimtes ontstonden omdat zij zelf de juiste momenten om door te dekken niet herkenden. Kaplan trok zich bijvoorbeeld te vaak terug naar achteren, waardoor Ajax kwetsbaar werd in de verdediging.

Het systeem van Farioli draait om één-op-één spelen over het hele veld, maar dit vereist volledige inzet in de duels van alle spelers gedurende de wedstrijd, evenals het goed inschatten van momenten om door te dekken. Dit lukte Ajax slechts mondjesmaat in bepaalde fases van de wedstrijd. Ook Rensch en Van den Boomen waren vaak te laat, waardoor Ajax steeds verder werd teruggedrongen en in zeer moeilijk verdedigbare situaties terechtkwam. Eigenlijk oogde de gehele achterhoede behoorlijk apatisch tijdens het verdedigen.

Daarnaast maakte Farioli zelf een inschattingsfout. NEC speelde met een rechtsback die ver naar voren stond en een linksback die achterin bleef. Toch probeerde Ajax aanvankelijk vanuit Berghuis druk te zetten, terwijl Rensch moest doorstappen richting de linksback van NEC. Het probleem was echter dat de afstand die Rensch moest overbruggen te groot was, waardoor ook Sutalo in grote ruimtes terechtkwam. Dit werd nog verergerd doordat Sutalo niet de gebruikelijke ondersteuning van Henderson kreeg, wat zorgde voor defensieve chaos bij Ajax.

Na tien minuten zagen we een eerste, voorzichtige poging om het drukzetten van de andere kant te organiseren. Tijdens de rust werd dit definitief aangepast: Hato ging doordekken en Gaaei (die Rensch had vervangen) bleef achterin staan. Dit bracht echter weinig verbetering, voornamelijk omdat Kaplan consequent te laat was met doordekken, vaak in combinatie met Van den Boomen. Het invallen van Fitz-Jim gaf Ajax uiteindelijk een fractie meer stabiliteit, omdat Taylor in het doordekken veelal de juiste keuzes maakte in combinatie met Fitz-Jim. Dit leverde niet alleen de broodnodige balans op, maar uiteindelijk ook de beslissende goal.

Van den Boomen is geen Henderson

Dat Van den Boomen verdedigend niet dezelfde kwaliteiten heeft als Henderson staat als een paal boven water, maar dat hij ook in balbezit zo door het ijs zou zakken, was opvallend. Waar Henderson vaak snel de bal verplaatste, had Van den Boomen vaak één of twee aannames nodig voordat hij de bal naar voren kon spelen. Dit gaf NEC de kans om zich eenvoudig te reorganiseren, waardoor Ajax nauwelijks onder de druk uit kwam. Het gebrek aan handelingssnelheid bij Van den Boomen werd in deze wedstrijd pijnlijk duidelijk.

Toch was dit niet eens het grootste probleem. Het grootste probleem was zijn onvermogen om te herkennen welke ruimtes hij in moest bewegen en wanneer hij wel of niet in de bal moest komen om een overtal te creëren. NEC drukte door met drie spitsen, wat voor Van den Boomen de taak was om via een korte kaats de backs te bereiken die vrij kwamen. Hij was echter steevast te laat met zijn loopacties en had moeite om deze drukmomenten van NEC uit te spelen. Dit bemoeilijkte de opbouw van Ajax enorm. Eigenlijk waren de enige momenten waarin de opbouw wél slaagde, te danken aan lange ballen of een snelle voortzetting vanuit de verdediging.

Al met al is het voor Ajax te hopen dat Mannsverk snel terugkeert. Zeker in dit aspect heeft hij veel meer voetbalintelligentie en herkent hij gemakkelijker de momenten om overtallen te creëren. Tot die tijd is het aan Farioli om ervoor te zorgen dat Ajax ook zonder Henderson alternatieven heeft. Dit kan bijvoorbeeld door te schuiven met de aanvallende middenvelders, zodat zij beter aanspeelbaar worden. Gezien de kwetsbaarheid door blessures, is het waarschijnlijk dat Ajax vaker in een vergelijkbare situatie terecht zal komen. Dan zal er een beter tactisch alternatief klaar moeten liggen dan wat er vandaag te zien was.

De zwakte van NEC werd maar gedeeltelijk benut

Hlynsson was op voorhand niet de meest logische keuze om te laten starten als linksbuiten, maar er zat zeker een gedachte achter. Hlynsson en Taylor moesten samen de ruimte achter Proper (rechtermiddenvelder) en Pereira (rechtsback) aanvallen. Pereira is een soms wat wilde back, die geregeld onnodig uitstapt, terwijl Proper geen natuurlijke verdedigende middenvelder is en moeite heeft om de ruimtes verdedigend te sluiten. Het was daarom aan Ajax om van deze zwakke punten gebruik te maken via het duo.

Hlynsson stond echter te vaak in de verkeerde lijn of op de verkeerde plek, waardoor hij Pereira en Proper te weinig voor keuzes stelde, met uitzondering van de actie die leidde tot de 1-1. Met de invalbeurt van Fitz-Jim probeerde Farioli dit vaker te bewerkstelligen, en dat lukte in enkele situaties doordat Taylor beter herkende welke posities hij moest aannemen. Het probleem bleef echter dat Ajax moeite had om de bal überhaupt in die zones te krijgen, waardoor de kansen om van deze ruimtes te profiteren beperkt bleven. De wissel was bedoeld om vaker gebruik te maken van deze ruimtes, en met de 2-1 van Weghorst, die uit een soortgelijk patroon voortkwam, slaagde Ajax daar deels in.

Toch moet worden opgemerkt dat Ajax deze mogelijkheden veel te weinig heeft benut, gezien de grote ruimtes die beschikbaar waren. Bovendien was Ajax in de laatste fase van het veld vaak niet goed bezet, wat het creëren van kansen bemoeilijkte. Dit is opvallend, aangezien Ajax regelmatig met veel spelers in en rondom de zestien van NEC stond. Deze momenten werden vaak slecht uitgespeeld, mede doordat de bezetting te smal was. Hierdoor ontbraken er spelers in de breedte, wat het lastig maakte om de tegenstander uit elkaar te trekken.

Het is duidelijk dat een voorhoede met Hlynsson, Weghorst en Berghuis te weinig breedte biedt om de tegenstander effectief te ontregelen. Zelfs met Fitz-Jim in plaats van Hlynsson wordt dit probleem niet volledig opgelost.

Pasveer is belangrijk voor dit Ajax

Pasveer was vandaag natuurlijk van enorm belang met zijn reddingen. Hij bewees wederom hoe cruciaal hij is voor dit Ajax op verdedigend vlak. Ook in het organiseren van zijn verdediging laat hij zien bijzonder sterk te zijn. Maar misschien wel zijn grootste meerwaarde is het herkennen van situaties waarin ruimtes ontstaan, een eigenschap die slechts heel weinig keepers beheersen.

En nee, dat kan Ramaj absoluut niet. Hoewel Ramaj waarschijnlijk een betere passing en traptechniek heeft dan Pasveer, blinkt Pasveer uit in het wachten op het juiste moment waarop ruimtes ontstaan. Daarnaast heeft hij een scherp oog voor patronen in het druk zetten van de tegenstander, waardoor hij precies weet waar de ruimtes liggen. Dit zagen we vandaag weer bij vlagen, maar het is eigenlijk al een trend van de afgelopen weken.

Dankzij deze kwaliteit maakt Pasveer het voor Ajax doorgaans makkelijker om onder de druk van een tegenstander uit te voetballen.

Conclusie

Ajax had het vandaag ongekend zwaar. De opbouw via Van den Boomen slaagde niet, het team kreeg geen druk naar voren zonder Baas en Henderson, en maakte veel te weinig gebruik van de ruimtes die wél beschikbaar waren in deze wedstrijd. Er ligt een hoop huiswerk voor Farioli, die vandaag niet in staat was om de wedstrijd naar zijn hand te zetten. Hij vond geen oplossing voor de problemen in het drukzetten en de opbouw van achteruit.

Aan de andere kant verdienen de complimenten ook zeker NEC. Zij speelden een sterke wedstrijd en hadden recht op meer. NEC blijft een aantrekkelijke ploeg om naar te kijken, met een goede trainer en een aantal zeer vermakelijke spelers. Een ploeg die zeker thuishoort in het linkerrijtje, en wat mij betreft aanspraak moet gaan maken op de play-off plekken.